PEP en Wwft: zakendoen met een Politically Exposed Person

Iedereen die onder de Wwft valt krijgt ermee te maken: de Politically Exposed Person (PEP). Iedereen? Ja. Want zelfs als u nooit zakendoet met een PEP, dan moet u toch een plan hebben voor het geval dát. In dit blog leest u meer over zo’n plan.

Voor een PEP is het van belang een paar zaken scherp te hebben. Om te beginnen: wat is een PEP? Hoe achterhaalt u of u met een PEP te maken heeft? En als een klant van u een PEP is, wat wordt er dan van u verwacht? In dit blog gaan we in op deze vragen en vertellen we u wat u moet weten over de PEP.

Wat is een PEP?

Een Politically Exposed Person, of in het Nederlands een Politiek Prominent Persoon (PPP), is iemand die een vooraanstaande functie bekleedt binnen de overheid of de politiek. Denk bijvoorbeeld aan een lid van de Tweede Kamer, een minister of de voorzitter van een politieke partij.

Ook personen die minder zichtbare functies bekleden kunnen een PEP zijn. Bijvoorbeeld leden van de Algemene Rekenkamer, bestuurders van de Nederlandse Taalunie en sommige hoge rechters. En: iemand blijft een PEP tot twaalf maanden na het verlaten van haar of zijn functie. De PEP-status geldt ook als iemand op korte termijn start in zo'n soort functie.

En vergeet niet: ook de Ultimate Beneficial Owner (UBO) kan een PEP zijn.

PEP en Wwft

Waarom het van belang is te weten of uw klant een PEP is, heeft alles met het cliëntenonderzoek van de Wwft te maken. Zoals u in het blog over wat een Wwft-cliëntenonderzoek inhoudt kunt lezen, is de Wwft een wet die als doel heeft de integriteit van financiële transacties en het financiële stelsel te waarborgen. Het cliëntenonderzoek staat hierbij centraal en is bovendien verplicht voor iedereen die onder de Wwft valt.

En daar komt ook de PEP naar voren: als u te maken heeft met een PEP, moet u namelijk een verscherpt cliëntenonderzoek uitvoeren. Dat komt omdat PEP's vaak toegang hebben tot publiek geld of omdat zij keuzes kunnen maken waarmee grote geldbedragen en belangen zijn gemoeid. Daardoor is de kans op zaken als corruptie, omkoping of fraude bij PEP's groter dan bij andere klanten.

PEP identificeren: zo doet u dat

Dan de vraag: hoe achterhaalt u of iemand een PEP is? De koning of de minister-president zult u wel herkennen, maar bij een lid van de Algemene Rekenkamer ligt dit misschien anders. Om u op weg te helpen zijn er verschillende lijsten met beroepen beschikbaar, zoals dit overzicht van de Belastingdienst.

Maar: zulke lijsten veranderen van tijd tot tijd en een lid van de Algemene Rekenkamer herkent u er nog steeds niet mee. En daar komt nog iets bij, want u bent ook tot een verscherpt cliëntenonderzoek verplicht als uw klant een direct familielid van een PEP is óf als uw klant een nauwe zakelijke band met een PEP heeft (de zogenoemde 'naaste geassocieerde').

Het is dus niet zo eenvoudig om te achterhalen of u met een (naaste van) een PEP te maken heeft. Veel bedrijven kiezen daarom voor slimme software die klantenbestanden automatisch screent. De voordelen van automatische screening liggen voor de hand: het scheelt veel uitzoekwerk en verkleint de kans op fouten. En zeker dat laatste weegt zwaar, want de Wwft schrijft voor dat u een toereikend systeem heeft om vast te stellen of iemand een PEP is.

Daarnaast is het inmiddels gebruikelijk om nieuwe klanten een PEP-formulier in te laten vullen. Daar kleeft wel een nadeel aan: alleen nieuwe klanten komen als mogelijke PEP in beeld, terwijl het verscherpt cliëntenonderzoek ook geldt voor (naasten van) PEP's die al klant zijn.

PEP en verscherpt cliëntenonderzoek

Het mag inmiddels duidelijk zijn: u moet een verscherpt cliëntenonderzoek doen als u te maken heeft met een PEP. Maar de wet schrijft niet exact voor hoe een verscherpt cliëntenonderzoek eruitziet. Er is sprake van een resultaatsverplichting – u moet zelf passende maatregelen treffen.

Grote vraag: wat zijn passende maatregelen? Daar is gelukkig steeds meer duidelijkheid over. Logischerwijs bevat het verscherpt cliëntenonderzoek alle stappen die ook bij het standaard cliëntenonderzoek horen. Die stappen, zoals het identificeren van uw klant, vindt u terug in dit paper over een verscherpt cliëntenonderzoek .  

Voor het (mogelijk) zakendoen met een PEP moet u daarnaast een risico-inschatting maken. Die inschatting moet op uw organisatie zijn afgestemd. Oftewel, welk risico bestaat er bij specifiek uw zakelijke relatie met een PEP? Ter illustratie: een bank loopt het risico dat iemand zwart contant geld op zijn rekening stort.

Daarnaast moet u zich aan de volgende punten houden:

• Voor het aangaan of aanhouden van een klantrelatie met een (naaste van) een PEP, is toestemming nodig van een hoge leidinggevende binnen uw organisatie.

•  U moet passende maatregelen nemen om de bron van het vermogen van de PEP vast te stellen.

• U moet de zakelijke relatie met de PEP doorlopend controleren.

• Een reminder tot besluit: het is belangrijk om handelingen en gegevens vast te leggen en uw eigen protocollen consistent uit te voeren. Zo kunt u bij een eventuele controle uw keuzes goed onderbouwen.

PEP's screenen met software

Hoewel niet iedereen een PEP als klant hoeft te verwachten, moet wél iedereen erop zijn voorbereid. Maar vaststellen of iemand een PEP of een naaste van een PEP is, kan een boel uitzoekwerk zijn. Bovendien schrijft de wet voor dat u een passend systeem heeft om PEP's in beeld te brengen.

Om die redenen is slimme software populair als methode om klantenbestanden te screenen op PEP's. Bent u ook benieuwd wat de software van SmartSearch voor u kan betekenen? Vraag dan hier eenvoudig een vrijblijvende demoaan.